Palmarosa behoort tot het geslacht van de aromatische grassen die alle voorkomen in een tropisch klimaat. Tot deze familie behoren ook citroengras, citronella, gembergras en vetiver. Palmarosa is een tot 3 meter hoog gras met een slanke stengel, geurende bladeren en met witte tot donkerrood verkleurende bloempluimen. De plant komt oorspronkelijk uit India, maar wordt tegenwoordig wereldwijd gekweekt in tropische regio’s waaronder Brazilië, Indonesië, Thailand en op Madagascar. Palmarosa onderscheidt zich van de andere grassen door een hoog gehalte aan monoterpenolen en esters in de olie. Hoe hoger de plant wordt gekweekt, hoe hoger het gehalte. Aan het eind van de 18e eeuw is de waterdampdestillatie van het gras en blad in India begonnen. Lange tijd was palmarosa ook bekend als Turkse geranium olie, vanwege de transportroute via Turkije naar Europa. In Turkije had men ontdekt dat de kostbare rozenolie uitstekend kon worden vervalst met palmarosa. Het hoge percentage geraniol in palmarosa olie geeft de kenmerkende rozen- en geraniumgeur. Nog steeds wordt palmarosa gebruikt als ‘opvulling’ van rozenolie. Palmarosa zelf kan worden vervalst met natuurlijk of synthetisch geraniol of met de olie van gembergras, het naaste familielid van palmarosa.

Van Cymbopogon martinii zijn twee variëteiten bekend: palmarosa (C. martinii var. motia) en gembergras (C. martinii var. sofia). Gembergras levert een grasolie met een laag gehalte aan geraniol maar bevat veel limoneen dat te merken is in de geur: veel meer citrusachtig met een gembernoot en minder ‘rozig’. Gembergras groeit in laaglandgebieden. Palmarosa bevat een combinatie van een hoog gehalte aan monoterpenolen (vooral geraniol), aangevuld met esters. Dit geeft de olie een zeer goede anti-infectie werking met nadruk op bacteriële en schimmelinfecties. Ook staat de olie bekend als bestrijder van virusinfecties. Palmarosa is hierbij te vergelijken met andere oliën met een hoog monoterpenolgehalte zoals tea tree, tijm linalool en lavendel. Met lavendel heeft palmarosa de huidherstellende eigenschappen gemeen maar is zachter in de behandeling van geïrriteerde, droge huid, zelfs in hoge dosering. Ook een gevoelige huid kan palmarosa goed verdragen. De huidvriendelijkheid maakt de olie zeer geschikt voor kinderen.

Er zijn nog twee werkingsgebieden voor palmarosa: ontspannend op het hart en versterkend op de spijsvertering. De olie werkt als tonicum op de hartwerking en is in te zetten bij hartproblemen vooral als ze worden door stress worden veroorzaakt en als ondersteuning bij hart- en zenuwzwakte. De olie is te vergelijken met de werking van Craetagus – meidoorn (Holmes 2018). Van palmarosa zou je kunnen zeggen dat het reguleert en herstelt bij zwakte. Inname van palmarosa ter herstel van de microflora in de darmen is door ervaring vastgesteld, maar (nog) niet door onderzoek aangetoond. Ervaring laat zien dat verbetering van de microflora en bestrijding van pathogene microben de opname van voedingsstoffen verbetert. Energetisch werkt palmarosa ook als hersteller van het hart en verzacht verharde emoties en emoties als verdriet.

De opbrengst aan essentiële olie is voor palmarosa 1,5 %. Dat wil zeggen dat er 75 kilo vers of gedroogd gras nodig is voor 1 kilo essentiële olie. De kleur van palmarosa olie is lichtgeel tot lichtgroen. De geur is te omschrijven als kruidig, groen met een lichte citrusnoot en soms een zoete, soms bloemige ondertoon. Door de geraniol doet de geur van palmarosa vaak denken aan een combinatie van roos en geranium. Palmarosa wordt veelvuldig toegepast als hartnoot in ‘rozen’parfums. Verder worden palmarosa en gembergras verwerkt als geurstof voor zeep en als smaakstof in tabak. Palmarosa is een belangrijke grondstof voor de winning van geraniol.

Toepassing

In de aromaverdamper: verspreidt palmarosa een zoet en zacht geranium/roos aroma dat goed is te mengen met andere zoete oliën als roos, jasmijn, motia attar, ho-hout, ylang-ylang, cananga en houtoliën als sandelhout, ceder en guaiacum. Maar ook met lavendel, geranium, citroen, tijm linalool en wierook zijn goede combinaties te maken. Door de microben dodende werking is palmarosa in te zetten bij virale en bacteriële luchtweginfecties zoals bronchitis en sinusitis. De combinatie met niaouli maakt palmarosa nog breder inzetbaar bij luchtweginfecties. Verdamp palmarosa voor een prettige sfeer waarin men zich kan ontspannen. Palmarosa is een goede olie in situaties waar stress en onrust teveel wordt voor lichaam en geest. Palmarosa reguleert de productie van stresshormonen. Mogelijk dat palmarosa daardoor ook bij slapeloosheid in te zetten is. De olie werkt opmonterend bij sombere gedachten en lusteloosheid.

Op de huid: zie algemene toepassingsregels. In de huidverzorging is palmarosa één van de meest ideale oliën voor de droge, geïrriteerde en gevoelige huid – palmarosa reguleert de sebumproductie, helpt de huid te herstellen, hydrateert, kalmeert en verfrist. Het is een goede toevoeging ter verzorging van de baby- en kindhuid. Door de ontstoppende, microbendodende en ontstekingsremmende werking is palmarosa zeer geschikt bij (chronische) huidaandoeningen zoals acne (Kim 2013), droog eczeem. Bij acne bestrijdt palmarosa de propionibacterium acnes die mede oorzaak is voor de uitbraak van acne (Murbach 2018). De olie verzacht en bestrijdt jeuk. Het huidherstellend effect is te zien bij littekens en rimpels en de olie geldt als profylaxe voor smetten (intertrigo) en decubitus. Schimmelaandoeningen en -infecties zoals ringworm, zwemmerseczeem, schimmelnagels, candida, tinea cruris (schimmel in de liezen) en schimmelinfecties door luieruitslag worden goed bestreden door palmarosa, eventueel in combinatie met oliën als patchouli, geranium of tijm linalool. Palmarosa is één van de essentiële oliën die mogelijk de ‘slapende’ bacterie Borrelia burgdoferi (oorzaak van borreliose/ziekte van Lyme) kan bestrijden (Feng 2018). De olie is licht pijnverdovend bij neuralgie (o.a. ischias en gordelroos), spierpijnen en reumatische pijnen. Naast behandeling van zenuwpijnen blijkt palmarosa olie een zenuwbeschermende werking te hebben met therapeutische mogelijkheden bij hart- en vaatziekten (Buch 2012). Inwrijvingen op het borstbeen werken als een tonicum bij hartproblemen door stress of door leeftijdgebonden hartzwakte. Hierbij kan palmarosa samen gaan met wierook of lavendel. Bij luchtweginfecties is, naast verdamping, ook een huidolie met palmarosa/niaouli een effectieve behandeling.

In het bad:zie algemene toepassingsregels. Via baden is palmarosa toe te passen als parfumering en ontspanning, versterkend bij vermoeidheid, bij huidproblemen, schimmelaandoeningen (o.a. vaginale schimmel).

Dosering

In de aromaverdamper: enkele druppels naar eigen voorkeur.

Op de huid: maximaal 8 % bij volwassenen – bij lokaal gebruik.

In het bad: maximaal 10 druppels in een vol bad.

zie algemene toepassingsregels

Overdosering en bijwerkingen

Bij doseringen tot 1 % levert palmarosa niet of nauwelijks bijwerkingen. Er bestaat een zeer kleine kans op overgevoeligheid. Palmarosa is één van de meest huidvriendelijke oliën binnen de aromatherapie. Palmarosa bestaat voor het grootste deel uit geraniol dat door de Europese Unie als allergene stof wordt gezien. Echter de kans op allergische huidreacties van de totale olie is zeer laag (Tisserand 2014). Gembergras daarentegen bevat limoneen dat na een tijd kan gaan oxideren en een risico kan geven op overgevoeligheid en irritatie.

Waarschuwingen

Er bestaat een kleine kans op overgevoeligheid bij gebruik op de huid.