De Cymbopogon (verouderd: Andropogon) familie omvat 56 soorten grassen die allen voorkomen in de (sub)tropen van Azië. Naast lemongrass (ook wel citroengras) zijn palmarosa (C. martini var. motia), gembergras (C. martini var sofia) en citronella (C. nardus/C. winterianus) ook Cymbopogons waar essentiële olie uit wordt gewonnen. De regio waar lemongrass oorspronkelijk vandaan komt, is niet meer te achterhalen, vermoedelijk Maleisië. De plant wordt al eeuwenlang verbouwd in Zuid- en Zuidoost-Azië. Na de eerste Wereldoorlog is lemongrass naar Midden- en Zuid-Amerika gebracht en later naar Madagaskar en andere tropische gebieden. Lemongrass wordt veel aangeplant voor de productie van citral, een belangrijke grondstof voor o.a. de geurindustrie. Lemongrass is een vaste plant met forse suikerrietachtige stengels en naar citroen geurende bladeren. Lemongrass kan tot ongeveer 1 meter hoog worden. Al zes maanden na het planten kan het gras voor de eerste maal worden afgesneden.
Alle aromatische grassen bevatten grote hoeveelheden citral en/ of geraniol, die respectievelijk naar citroen en roos ruiken. Onder de naam sereh is lemongrass een onmisbaar ingrediënt in de Indonesische en Thaise keuken. De naam lemongrass wordt gebruikt voor verschillende soorten grassen: West-Indisch lemongrass (Cymbopogon citratus), Oost-Indisch lemongrass (Cymbopogon flexuosus) en Jammu lemongrass (Cymbopogon pendulus). Flexuosus en pendulus worden vooral in India verbouwd. De samenstelling en werking van deze oliën zijn nagenoeg gelijk. De verbinding citral is verantwoordelijk voor de kenmerkende citroengeur. Zoals hierboven al is gezegd, is lemongrass de basis voor het produceren van citral. Deze verbinding wordt vaak aan kostbare oliën als melisse en citroenverbena toegevoegd. Lemongrass olie wordt af en toe vervalst met synthetische citral of citronella.
Lemongrass verfrist en is een echte oppepper door zijn kruidige citroenaroma. Het verdrijft lusteloosheid en moedeloosheid en versterkt als men zich zwak voelt. Lemongrass draagt bij aan een optimistische sfeer. Het verfrissende van de geur helpt om nieuwe ideeën en inzichten te verkrijgen en is daarom een goede begeleider bij veranderingsprocessen. Lemongrass is tegelijkertijd verkoelend op lichaam en geest. Het is een geschikte olie om koorts te verlagen en acute ontstekingen (hitte) in het lichaam te bestrijden. Dat is ook één van de redenen dat lemongrass bij tropeninfecties wordt ingezet. Daarbij werkt lemongrass sterk antibacterieel (o.a. Naik 2010, Boukhatem 2014) en schimmeldodend (Wannisorn 1996, Dias 2017). De verbinding citral in de olie is daar verantwoordelijk voor. In lage doseringen ontspant lemongrass (gladde en dwarsgestreepte spieren) en kan bij spierkrampen en andere spanningen in het lichaam de nodige verlichting geven. Ontspannende oliën werken meestal ook pijnverdovend. Ervaring laat zien dat lemongrass in een huidolie bij spit en reumatische pijn een uitkomst is (Meenapriya 2017).
De opbrengst aan essentiële olie is voor lemongrass rond de 2 %. Dat wil zeggen dat er rond 50 kilo gras nodig is voor 1 kilo olie. Gewoonlijk worden het gras drie dagen gedroogd en dan 1,5 uur gedestilleerd. Langer destilleren geeft wel een hogere opbrengst aan olie, maar met een duidelijk lager citralgehalte. De kleur van lemongrassolie is heldergeel, soms neigend naar oranje. Lemongrass is één van de krachtigste geuren in de aromatherapie: fris en groen, kruidig, citroenachtig met een aardse ondertoon. De industrie maakt veel gebruik van lemongrass olie. De geur is herkenbaar in vele schoonmaakmiddelen, zepen en huidverzorgingsproducten. De parfumeur gebruikt lemongrass als topnoot. Lemongrass is ook bekend als smaakstof in voedingsmiddelen.
In de aromaverdamper: verspreidt lemongrass een frisse citroengeur die energie geeft en een helder, schoon gevoel oproept. De olie is eventueel goed mengbaar met andere opmonterende oliën zoals alle naaldoliën, eucalyptus, bergamot, mandarijn of roos. Verder gaat de olie goed samen met geranium, lavendel of sandelhout. De geur van lemongrass is krachtig en kan daarom goed onaangename geuren maskeren. De microbendodende werking van lemongrass zorgt voor een zuiverende en desinfecterende werking als de olie wordt verdampt. Een goede olie ter voorkoming en bestrijding van het griepvirus (Vimalanathan 2015) en bij luchtweginfecties door bacteriën en schimmels (Al Youssef 2013). Lemongrass verdrijft moedeloosheid en een lusteloos gevoel. Een geschikte olie voor mensen die ’s ochtends slecht op gang komen of sombere gedachten hebben. De levendigheid en het heldere gevoel maakt lemongrass een hulp bij o.a. een jetlag. De ontspannende eigenschap van lemongrass werking is te merken bij spanningen door stress (Kamkaen 2015), onrust en bij angstgevoelens (Costa 2011, Goes 2015). Lemongrass is insectenwerend en verdrijft muggen, net als citronella.
Op de huid: zie algemene toepassingsregels. In de huidverzorging is lemongrass in te zetten bij vettige huid, acne, zwemmerseczeem (Dias 2017), Tinea cruris, huidparasieten, overmatige transpiratie, vergrote poriën en mogelijk cellulitis. Hierbij komen veel eigenschappen van lemongrass bij elkaar: samentrekkend, versterkend, verkoelend, ontstoppend, antibacterieel en schimmeldodend. Bij gordelroos kan een spray worden gemaakt van water met een paar druppels lemongrass: pijnverdovend en virus bestrijdend. In een huidolie is lemongrass pijnverdovend en ontspannend bij spierpijnen en reumatische pijnen. Een verkoelende huidolie voor de zomer is te maken door lemongrass toe te voegen aan kokos. En geeft ook nog bescherming tegen o.a. muggen, vliegen en teken.
In het bad: zie algemene toepassingsregels. Via baden is lemongrass in te zetten als verfrissing, bij overmatige transpiratie, tijdens ontgiftingskuren, spierpijnen, stress en hoofdpijn. Een voetbad met 3 druppels lemongrass is verfrissend, afvoerend en ontspannend bij vermoeide, pijnlijke voeten en gezwollen enkels.
In de aromaverdamper: enkele druppels naar eigen voorkeur.
Op de huid: maximaal 3% bij volwassenen – bij lokaal gebruik; een effectieve huidolie bij huidschimmels bevat minimaal 2,5% lemongrass (Wannissorn 1996).
In het bad: maximaal 5 druppels in een vol bad.
Zie algemene toepassingsregels
De olie is getest in lage doseringen. Er zijn in deze lage doseringen (0,5 %) geen bijwerkingen bekend. Lemongrass blijkt niet toxisch. Er bestaat een kleine kans op irritatie (roodheid) en overgevoeligheid bij een gevoelige en droge huid bij doseringen boven 0,5% (Tisserand 2014). Dat wil zeggen dat er op 100 ml basisolie minder dan 10 druppels lemongrass olie worden gebruikt. Geïsoleerde citral verhoogde bij dierproeven de oogdruk bij inwendig gebruik. Het is aan te raden lemongrass olie bij mensen met glaucoom in lage doseringen te gebruiken.
Vermijd gebruik van lemongrass op gevoelige of beschadigde huid. Alleen uitwendig gebruiken – in lage dosering – tijdens zwangerschap. Inwendig gebruik van lemongrass moet worden vermeden bij glaucoom.
Munt Hoe uitgebreid de Mentha familie is, blijft onduidelijk. Muntsoorten kruisen gemakkelijk met elkaar waardoor er vele hybriden en cultivars zijn ontstaan. Pepermunt is echter wel de bekendste muntsoort. Andere…
Palmarosa Palmarosa behoort tot het geslacht van de aromatische grassen die alle voorkomen in een tropisch klimaat. Tot deze familie behoren ook citroengras, citronella, gembergras en vetiver. Palmarosa is een…
